THÁNG BẨY NHỚ BẠN

( Những ngày của tháng 7 và tháng 8 năm 1972 này cách đây 41 năm trước cuộc chiến đấu phòng ngự Quảng Trị diễn ra rất quyết liệt để chuẩn bị cho Hội nghị Pari dự định họp lại vào ngày 13 tháng 7 sau nhiều lần bị trì hoãn. Những người lính năm đó còn rất trẻ, họ là những thanh niên mới vừa tròn 18 đôi muơi đang ngồi trên ghế nhà trường phổ thông hay mới bước chân vào giảng đường các trường đại học tạm gác bút nghiên lên đường giết giặc. Trong đó có 250 học sinh của Trường Cấp 3 Mỹ Lộc (Nay là Trần Hưng Đạo)-TP Nam Định. Hôm nay những người còn sống sót trở về chúng tôi lại tụ tập ôn lại những kỷ niệm một thời chiến tranh khốc liệt và bi hùng tráng đó. Nhân dịp kỷ niệm ngày TBLS 27/7 kính tặng các bạn, hương hồn những người lính sinh viên và học sinh ở mặt trận Quảng Trị năm 1972 một bài thơ của Nguyễn Trọng Luân thay cho nén tâm nhang gửi tới các bạn !

Đợi mãi bạn vẫn không trở về
Để cùng nhau dự ngày vui gặp mặt
Đồng đội ngày ấy giờ thưa thớt lắm
Hội trường đầy hoa mà nước mắt tuôn trào.
Mới đó, đã hơn ba mươi năm rồi sao !
Ngày từ biệt giảng đường chưa dám cầm tay con gái
Chôn bạn nơi cửa rừng, trong balô còn lại
Tấm ảnh nhỏ nhoi cô bạn gái cùng trường...
Vẫn còn đây những góc phố, con đường
Đêm chia tay, mặt trận đầy súng nổ
Cùng hát ? Ôi Chiều Mátxcơva? trước khi vào Thành cổ
Khúc hát lặng rồi, vượt Thạch Hãn luồn sâu...
Bao người ngã xuống ngay sáng hôm sau
Những đứa bạn cùng trường chung ngày giỗ
Hoa phượng ơi, mùa hạ về cháy đỏ
Trẻ mãi lời ru nơi đồng đội tôi nằm...
N.T.L

(Thả hoa trên dòng sông Thạch Hãn-Thành cổ Quảng Trị)

Một số tư liệu để các bạn thấy mức độ ác liệt trong 81 ngày đêm phòng ngự Quảng Trị:
Tác chiến bảo vệ thành cổ Quảng trị diễn ra từ ngày 28/6/1972 đến ngày 16/9/1972. Thị xã Quảng Trị  nằm bên bờ sông Thạch Hãn, tiếp giáp giữa hai huyện Hải Lăng và Triệu Phong, diện tích khoảng 4 km2. Thành cổ Quảng Trị còn gọi là thành Đinh Công Tráng nằm ở phần phía Bắc thị xã được xây dựng từ thế kỷ 19. Thành có hình vuông, mỗi chiều 500m, bốn góc thành nhô ra bốn tháp hình trụ như bốn lô cốt. Tường thành được xây bằng gạch cao 4m, mặt tường rộng 0,65m, chân tường rộng 12m. Ngoài tường thành có hào nước bao quanh rộng 18m, sâu 2 đến 3m. Thành có 4 cửa ở giữa bốn cạnh đi ra bốn hướng đông, tây, nam, bắc. Mỹ nguỵ lợi dụng thành cổ làm căn cứ hành chính, quân sự. Ngày 1 tháng 5 ta đã tiến công giải phóng hoàn toàn tỉnh Quảng Trị. Từ ngày 16 đến 26 tháng 6 địch tập trung lực lượng phản công kiên quyết chiếm lại địa bàn đã mất. Các lực lượng của ta buộc phải chuyển vào phòng ngự. 
- Từ ngày 27/7 đến ngày 16/9/1972: Địch đã sử dụng 720.202 viên đạn pháo các loại (trong đó nội thành cổ phải chịu 52.493 viên); 2.244 lần chiếc không quân đánh phá với 290.000 tấn bom các loại (Theo tài liệu của địch). - - - Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, từ ngày 28 tháng 6 đến 30 tháng 8 năm 1972 quân và dân thị xã cùng với mặt trận Quảng Trị tiêu diệt 26.400 tên địch, bắt sống 71 tên, diệt gọn 12 đại đội, đánh thiệt hại nặng 19 tiểu đoàn; bắn rơi 205 máy bay, phá huỷ 349 xe tăng; phá huỷ 230 khẩu pháo các loại. 
- Ta: Hy sinh 14.086 người (4,4%), (hi sinh 12.315 và mất tích 1.771 người). 
- Ta: Bị thương: 31.309 người (9,8%); (Trong đó trước khi bước vào chiến dịch 378 người (1/%), trung bình bị thương 3,15 người /ngày; giai đoạn tiến công Quảng Trị 4.619 người (6%), trung bình bị thương 136 người/ ngày;  giai đoạn giữ thị xã Quảng Trị 13.142 người (16,4%), trung bình bị thương 162 người/ngày; giai đoạn phòng thủ vùng giải phóng 8.967 người (11,9%), trung bình bị thương 65 người ngày. (Tính % so với tổng quân số tham gia trung bình qua từng giai đoạn). 
(Theo tài liệu Tổng kết tác chiến bảo vệ thành cổ Quảng Trị-1972 Viện LSQSVN-Nxb QĐND- Hà Nội-2006).